Pezen en spieren aan gort in de nageltrekker

Er gebeuren veel ernstige ongevallen met draaiende delen van machines en installaties. Ook bij deze machine, de nageltrekker, blijkt weer: een CE-markering biedt nog geen garantie op veilig gebruik.
Een medewerker is bezig om met een hoefverwijdermachine de hoeven van de poten eraf te trekken. In het bedrijf noemt men deze machine de nageltrekker. Daarvoor plaatst hij telkens twee poten tussen de getande rollen van het arbeidsmiddel en bedient het voetpedaal. De machine trekt de hoeven eraf en gooit deze in een afvalcontainer.

Met rechterhand en -onderarm bekneld in nageltrekker
Vlak voor de middagpauze komt de medewerker met zijn rechterhand en -onderarm tussen de getande rollen. Pas na inschakeling van de terugloopschakelaar waarmee de rollen in tegengestelde richting draaien, komt hij vrij. Het slachtoffer verklaart later aan de inspecteur dat zijn collega de terugloopschakelaar aanzette. Die liep op hem toe omdat hij het slachtoffer op een “rare wijze” over de machine zag hangen. Door de beknelling loopt het slachtoffer behoorlijke beschadigingen op aan de spieren en pezen van zijn rechterhand en -onderarm. Als gevolg daarvan brengt hij acht nachten in het ziekenhuis door. Daarna neemt zijn revalidatie nog maanden in beslag.

Draaiende delen nageltrekker zijn eenvoudig toegankelijk
De draaiende delen van de nageltrekker, de getande rollen, zijn eenvoudig toegankelijk en bereikbaar voor de bovenste ledematen van werknemers. De rollen hebben een diameter van circa 7 cm en zijn boven elkaar gemonteerd op een afstand van 3 cm. Door de opening van 18 x 38 x 17 centimeter zijn de handen van werknemers een potentiële prooi voor de getande en aangedreven rollen. Dat komt doordat het arbeidsmiddel niet van schermen of beveiligingsinrichtingen is voorzien om dit knelgevaar te voorkomen.

Welke voorzieningen kunt u treffen tegen knelgevaar?
Mogelijke voorzieningen ter voorkoming van knelgevaar zijn:

• Een tafelconstructie/oplegtafel voor de opening. Dat zorgt voor een veiligheidsafstand, de diepte. De veiligheidsafstand van de tafelconstructie is afhankelijk van de hoogte van de gevarenzone en de hoogte van de tafelconstructie volgens EN 13857.
• De zijkanten van die tafelconstructie moeten zijn afgeschermd om zijwaarts ingrijpen te voorkomen.
• De voorkant van de tafel kan voorzien zijn van een schakellijst. Bij verder reiken richting de gevaarlijke bewerkingszone drukt het lichaam van de bediener zo tegen de schakellijst en slaat de machine af (noodstopfunctie).

Het pictogram op de machine met de aanduiding knelgevaar volstond niet om het ongeval te voorkomen. Er was wel een terugloopschakelaar waarmee de getande rollen de andere kant op konden draaien. Maar die schakelaar bevond zich buiten het bereik van de bediener. Dit terwijl noodknopschakelaars en retourknoppen zo moeten zijn gemonteerd dat deze in nood meteen bruikbaar zijn.

Informatie over veilig werken met machines vindt u in de arbocatalogus.