Alcohol, drugs en medicijnen op het werk

Op twee goed gewaardeerde bijeenkomsten presenteerde het Trimbos-instituut onlangs de bouwstenen voor een beleid tegen het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen op het werk. Deze bijeenkomsten waren op 4 en 6 april jl. georganiseerd door de werkgroep Arbocatalogus Vleessector en Vleeswarenindustrie, voor geïnteresseerden uit de sector. De inleider van het Trimbos-instituut wees eerst op de grote gevolgen van het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen op het werk. Zo heeft bijna een kwart van de bedrijfsongevallen in Nederland een relatie met alcoholgebruik. Ook komt een deel van het intern ongewenst gedrag voort uit alcohol- en drugsgebruik. Vaak beseffen medewerkers niet hoe lang deze middelen in het lichaam actief blijven. Bij sommige drugs is dat tot bijna twee dagen lang.

Redenen genoeg voor een bedrijfsbeleid rond het gebruik van alcohol, drugs- en medicijnen (ADM). Daarin is overigens geen plaats voor het testen van medewerkers op gebruik. Dat is in onze sector niet alleen verboden, het is ook niet nodig. Bij een vermoeden van middelengebruik door een leidinggevende, dat ook nog door een ander wordt bevestigd, kan men de betreffende medewerker naar huis laten brengen. Daarbij is het zaak om op dat moment geen discussie aan te gaan, bijvoorbeeld over oorzaken of over de betaling van die dag. Dat is pas aan de orde als de medewerker een dag later een gesprek heeft op het bedrijf.
Verder is het gebruik van lang niet alle middelen met een test op te sporen. Daarmee kan een test juist een extra verstorende factor zijn.

In een ADM-beleid is het goed om vier zaken uit te werken:

Regels en afspraken
Hierbij gaat het onder meer om de plicht van medewerkers om fit op het werk te verschijnen en zelf een vrije dag op te nemen als er sprake is van onder invloed zijn. En ook over het al dan niet alcohol schenken bij bedrijfsfeesten en bijeenkomsten.

Preventie en bewustwording
Daarbij gaat het om voorlichting aan medewerkers over de risico’s van middelengebruik en om het trainen van leidinggevenden bij vroegsignalering en gespreksvoering.

Begeleiding en zorg
Daarin wordt vastgelegd welke ondersteuning het bedrijf biedt bij problematisch middelengebruik of verslaving.

Handhaving en disciplinaire maatregelen
Hierin is uitgewerkt wat een bedrijf kan doen bij een vermoeden van middelengebruik of bij een verslaving.

Meer informatie is te vinden in de Handreiking alcohol-, drugs- en medicijnbeleid van het Trimbos-instituut. Daarin zijn ook stappen weergegeven om met meerdere betrokkenen tot zo’n beleid te komen. Op dezelfde website is ook een handig format beschikbaar voor een bedrijf dat een ADM-beleid wil opzetten. Voor de presentatie van de themamiddag klik hier.